چکیده
ت همیشه و در همه مواقع سپر بلای مردم بودن و نقش های زیادی در دفاع مقدس داشتند و در این عملکرد همواره پیشتاز شدن، این بلاها برای دین و آرمان‌ها و استقلال و آزادی مردم، عبارتند از اسارت و زندان، تبعید و تحمل محرومیت‌های ناشی از آن، بالای‌دار رفتن، آماج طعن‌ها و تهمت‌ها قرار گرفتن
دفاع از حیثیت واقعی مردم و اعتبار آنان که در تمام موضوعات اعتقادی ودینی و اجتماعی و ی و آبرویی و ناموسی تعمیم می‌یابد و اگر این دفاع به نحو مطلوب صورت نگیرد، امنیت فکری و روحی و روانی و آرامش برای زندگی سالم تحقق نمی‌یابد.
در هر سنگری از خطوط مقدم جبهه گرفته تا مواضع دیگر در کنار مردم بوده و در هر حادثه غمبار و سخت شهدایی را تقدیم دین و اهداف و آرمان‌های مقدس مردم کردن.
برای هر فداکاری آماده شدن ودر مواقع ضروری با فداکاری‌های خویش از آبرو و حیثیت خود گذشتن، و مسئولیت‌پذیری به عنوان سخت‌ترین کار در شرایطی که کشور در مشکلات ی و نظامی و اقتصادی فرو رفته و از همه سو در محاصره قدرت‌‌ها و عوامل منطقه‌ای آنان قرار گرفته است.
حضور ان را در جبهه های نبرد، می توان به سه شکل تقسیم کرد: عده ای برای تبلیغ به جبهه ها اعزام می شدند. آنها سنگرهای خط مقدم را به مسجد و کلاس درس و احکام تبدیل می کردند. برخی از ان به منظور رزم وارد جبهه ها می شدند و به صورت بسیجی و بدون لباس ت در جبهه ها حضور داشتند. شکل سوم حضور ان در مناطق جنگی، تلفیقی از دو صورت قبلی و به گونه رزمی ـ تبلیغی بود که هم در زمینه نبرد و رزم موفق بودند و هم با حفظ لباس مقدس ت تبلیغ می کردند. آنها در خط مقدم جبهه، همچون دیگر رزمندگان سلاح در دست با دشمن می جنگیدند و معمولاً لباس رزم سپاه یا ارتش یا بسیج را بر تن داشتند و تنها عمامه ای بر سر می گذاشتند و در مواقع مناسبی نیز به وعظ و ارشاد و تبلیغ و اقامه نماز جماعت می پرداختند. این نوع تبلیغ، اثر بسیار عمیقی در حفظ و ارتقای روحی رزمندگان داشت.
مقدمه
ت در دفاع مقدس با حضور علما و حتی مراجع تقلید در خطوط نبرد و در کنار رزمندگان ، بار دیگر ثابت کرد که همیشه و در همه صحنه ها و لحظه ها در کنار اقشار مختلف ملت قرار گرفته و خواهد گرفت . به عنوان مثال رئیس جمهور وقت (آیت الله العظمی ای (دام ظله العالی) در جبهه ها، با وجود مشغله فراوان و نیز حضور فرزندان طلبه ایشان به طور گمنام، حضور آیت الله العظمی بهاء الدینی در قرارگاه عملیاتی والفجر مقدماتی، حضور آیت الله میرزا جواد آقا تهرانی (با سن هشتاد سال و در حالی که پشتشان خمیده بود و تقریبا به حالت رکوع قدم برمی داشت و عصا به دست می گرفت)، شهید آیت الله سید اسدالله مدنی که اولین شهید محراب بودند در جبهه های ایلام ، کرمانشاه و اهواز بارها حضور پیدا کردند.
شهید آیت الله اشرفی اصفهانی، چهارمین شهید محراب نیز با وجود سن هشتاد سال با شور فراوان به جبهه های غرب و جنوب می شتافت و می فرمود: وقتی به جبهه می روم تا مدتی روحیه ام قوی است. قدرت خدا در جبهه هاست. هر کس می خواهد خدا و دست خدا را ببیند، به جبهه ها برود. باور کنید اگر من دستم رعشه نداشت، چند روزی برای اسلحه آموزی می رفتم و با کمال افتخار مانند حبیب بن مظاهر، آنجا در راه اسلام کشته می شدم. »
در این میان اما نقش مراجع، علمای، ت و در رأس آنها امام خمینی(ره) که با رشادت، فداکاری و حتی خون خویش، نهال اسلام و انقلاب را آبیاری کردند و این یادگار را در زیر رواق مقرنس یادها و خاطره هایشان برای ما برجای گذاردند، بسیار برجسته و ماندگار است.
حضرت امام خمینی (ره) در این مورد می فرمایند: ون مبارز و متعهد اسلام . همیشه پیشتاز و سپر بلای مردم بوده اند . بر بالای دار رفته اند و محرومیت ها چشیده اند. زندان ها رفته اند و اسارت ها و تبعیدها دیده اند و بالاتر از همه، آماج طعن ها و تهمت ها بوده اند و در شرایطی که بسیاری از روشنفکران در مبارزه با طاغوت به یأس و ناامیدی رسیده بودند، روح امید و حیات را به مردم برگرداندند و از حیثیّت و اعتبار واقعی مردم دفاع نموده اند و هم اکنون نیز در هر سنگری از خطوط مقدم جبهه گرفته تا مواضع دیگر در کنار مردمند و در هر حادثه غمبار و مصیبت آفرینی، شهدای بزرگواری را تقدیم نموده اند » .
در گزارش عملیات والفجر هشت» آمده است: در یکی از تیپ ها، ۲۵ نفر غواص در شب عملیات برای رزمندگان معبر گشودند و در یکی از لشکرها ، فرمانده غواصان آن لشکر یک بود . یکی از رزمندگان می گوید : ت ، همیشه نقش مهمی در گوشه و کنار این مرز و بوم دارند و باید بگویم که اگر ون حضور نمی داشتند، پیروزی در جبهه نمی بود. برای این که از نظر روحی و فکری ما را تقویت نموده و مطالب اسلامی را بر افکار جوانان پیاده کرده اند. یکی از فرماندهان جنگ هم نقش ت را چنین بازگو می کند : من در عملیات کربلای پنج، در شدیدترین پاتک دشمن ، شاهد بودم که چند نفر ، کار سه فرمانده لشکر را انجام می دادند و در همان حال، چند نفر که در کانال خطوط مقدم حضور داشتند، با یک بلندگوی دستی نیروها را تشویق به مقاومت می کردند. همین امر باعث شد پاتک شدید دشمن که خیلی هم به آن امیدوار بود، با مقاومت بچه های رزمنده دفع شود.
به ما میراث داران خویش اعتماد کرده و این پرچم سبز و سرخ را بهدست ما سپردند، اینک این مائیم و آنچه بر گرده ایمان و عملهایمان سنگینی میکند و نتیجة هشت سال که نه، نتیجه هزاران سال جهاد و رشادت همه مردان و ن راه خداست، از اولین تا آخرین.
علمای ما با ایفای نقش جاودانه و و درخشانشان در طول هشت سال دفاع مقدس نشان دادند که به راستی آیت خدا» در آوردگاه علم و عمل بوده و مصادیق تام و تمام ایمان و عرفان میباشند.
عرفانی که نه در کنج عزلت و عافیت، که در میدان جهاد و جنگ و زیر خمپاره و گلوله، در میان آتش و خون معنا می یابد و به منصه ظهور میرسد.
ون که که توشه علم را با حقیقت عمل، در هم آمیختند و درس و بحث طلبگی را در صورتی دیگر، اما با همان سیرت در جبههای دیگر بپا داشته و بسیجی راه عشق شدند که بسیج، مدرسه عشق است.
و کیست که نداند دعای خیر و چهره نورانی امام(ره) و همه مراجع عظام و علمای ربانی، چه پشتوانه قدرتمند، نیروی مضاعف و توان خدایی را به دل و جان رزمندگان اسلامی میبخشید و برترین نقطه اتکالشان بعد از خدا بود.
سابقه مجاهدات و عقبه مبارزاتی ت شیعه:
ت شیعه، در طول تاریخ حیات خود، با جبهه و جهاد سر و کار داشته است. مقام معظم رهبری، حضرت آیت الله العظمی ای (مد ظله)، از خاطرات حضور ت در جبهه های نبرد می فرمایند:
ت ما، در گذشته هم از این کارها خیلی کرده و در صحنه های دفاع گوناگون، حضور داشته است. در نهضت اسلامی عراق [سال 1920 میلادی ] علمای بزرگ ما، پیشتاز جهاد بودند. اول، آقا میرزا محمد تقی شیرازی (میرزای دوم) و بعد مرحوم شریعت اصفهانی فرمانده و رهبر میدان دفاع بودند. من خودم دو نفر عالم را دیدم که در آن جبهه رفته و لباس رزم پوشیده بودند و دفاع می کردند؛ یکی مرحوم آیت الله کاشانی و دیگری هم یکی از علمای مشهد بود.
نقش برجسته ولایت فقیه و مراجع عظام در حمایت و رهبری میدان جهاد:
جنگ در اصطلاح پیکار مسلحانه و خونین گروههای متشکل است یا کشمکش و برخورد مسلحانه میان دو یا چند سو گفته شده است. اما در قاموس اسلام جنگ، جلوه دینی یافته و شامل انواعی می شود که یکی از آنها، جهاد دفاعی است.
نظر بر آنکه رهبران اسلامی با برخورداری از سه ویژگی معماری، فرماندهی و فقاهت زعامت می نمایند لذا اعلام دفاع مقدس و صلح از شئونات ولایی محسوب می شود. حضرت امام خمینی (ره) از جمله آن رهبران اسلامی بود که بزرگترین جنگ فرسایشی قرن را فرماندهی کرد. چون اصل 110 قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران این امر را از جمله اختیارات رهبری بر شمرده است.
نقش بینظیر و تاریخی حضرت روح الله(ره) در پشتیبانی و مدیریت دفاع:
بی شک ثقل فرماندهی جنگ نابرابر و تحمیل شده جهان استکبار علیه نظام نو پای اسلامی ایران بر دوش ابر مردی قرار گرفت که تمام محاسبهگران نظامی دنیا را به حیرت واداشت و ناچار آنها را به قرار عجز و ناتوانی وادار نمود. ایشان قهرمانی از تبار هابیل و بت شکنی از نسل ابراهیم و اعجاز آفرینی از نسل عیسی (علیه السلام) و سیدی از سلاله پاک رسول الله (صلی الله علیه و آله) بودند. همان مردی که در حوزه های علمیه و در میان ت متعهد و اصیل پرورش یافت و درس مقاومت و ایثار و فداکاری را به خوبی فرا گرفت و شاگردانی را به پهنای یک کشور و حتی جهان تربیت نمودند امروز نقش حضرت امام (ره) در دفاع مقدس بهعنوان فرمانده کل قوا و یک کارشناس نظامی به تمام معنا، بر هیچ کس پوشیده نیست. دستور ایشان برای اجرا و یا توقف عملیات ها و همه و همه بر اساس مصالح و به مقتضا و شرایط جنگ بود. با روح بلند، توکل وصف ناپذیر و دم مسیحایی خود مدیریت هشت سال دفاع مقدس را به عهده گرفت امام بزرگوار است، و لحظه ای در مقابل دشمن تا بُن دندان مسلح کوتاه نیامدند.
ت ایفاگر نقش های مختلف در دفاع مقدس:
از آن زمان که خداوند بر این ملک و ملت منت نهاد و اسلام عزیز را بر آن ارزانی داشت، مجموعه و تشکلی دینی به نام ت عهده دار پاسداری از حریم آن در مقابل هجمه دشمنان، منحرفین و مکاتب بیگانه گردید که در شکلهای مبارزه با استعمار، استکبار، سلاطین و مکتبهای تزویری جلوهگر شده است، کسانی همچون سید جمال، میرزای شیرازی، سید حسن مدرس، سید عبدالحسین لاری، آیتالله کاشانی، شیخ فضل ا. نوری، نواب صفوی و در دوره اخیر، امام خمینی(ره) و امام ای این وظیفه خطیر را به انجام رساندهاند و در نهایت در دفاع مقدس نقش های مختلفی توسط ت انجام شده که به برخی از آنها می پردازیم:
نقش اخلاقی - تربیتی:
این نقش با تربیت نوجوانان و جوانان از مساجد و محافل دینی آغاز و تا سنگرهای رزمندگان اسلام کشیده می شد و در این راستا طیف گستردهای از ت بزرگوار انتشار نور میکردند که میتوان از کسانی مانند آیت ا. حاج میرزا جواد آقا تهرانی، شهید شاه آبادی و . نام برد.
نقش تبلیغی:
گروهی از ون نیز برای تحقق آیه الذین یبلغون رسالت » وظیفه خطیر تبلیغ را در بین رزمندگان بر عهده گرفته بودند که با تبیین، روشنگری و تهییج نیروهای مردمی از طریق بیان حوادث دوره های مختلف جهاد در تاریخ اسلام و به خصوص حوادث کربلای حسینی، حرکت و موج دفاع از نظام مقدس جمهوری اسلامی را عهده دار گردیده بوددند؛ اصلی ترین افراد در این حوزه، ائمه جمعه در سراسر کشور و سپس وعاظ گرامی بودند که به صورت روزآمد»، توجیه حوادث و مسائل را بر عهده داشتند.
نقش آموزشی:
عده ای از ون نیز در پادگان ها،اردوگاه ها و یگان های در خط به آموزش رزمندگان اسلام نسبت به احکام، اعتقادات و . اهتمام می ورزیدند و شبهات دینی ایشان را پاسخ می دادند به گونه ای که رزمندگان عزیز پس از چندی حضور در جبهه، تسلط کافی نسبت به اینگونه مباحث پیدا می نمودند و بعد از بازگشت از جبهه به راحتی میتوانستند به سایر اعضای خانواده و دوستان نیز احکام دینی و. را آموزش دهند.
نقش پشتیبانی:
از دیگر کارهایی که ایشان انجام می دادند می توان به نقش پشتیبانی جبهه اشاره نمود که مردم بزرگوار کشور با اعتمادی که به ایشان داشتند و با صحبت هایی که مینمودند، با اتفاق بخشی از درآمد و اجناس خویش، وظیفه جهاد مالی خود را انجام میدادند با این اقدام بود که مساعدتکنندگان مالی نیز احساس مینمودند به نوعی در دفاع مقدس حضور مؤثر دارند.
نقش فرماندهی:
یکی از وظایف زیبایی که بخشی از ون برعهده گرفته بودند، فرماندهی در ردههای مختلفی از دفاع مقدس بود این مسئولیت با توجه به اینکه ت از قداست خاص برخوردار بود، زیرمجموعههای مربوط را بسیار کاراتر مینمود؛ زیرا وقتی یک رزمنده مشاهده میکرد که یک معمم، یا طلبهای درس خوانده، فرماندهی یگان او را بر عهده گرفته توانایی مضاعفی پیدا مینمود و تلاش و مجاهدت خود را افزایش میداد.
نقش رزمنده:
لطیفترین بخش حضور ت در دفاع مقدس، حضور این قشر عزیز و گرامی به عنوان رزمنده تک ور بود که به واقع هرگاه با چنین صحنه ای مواجه می شدیم، اشک در چشمان بیننده حلقه می زد و به نوعی این گونه طلاب و ون چشم و چراغ یگان بودند و معنویت آن مجموعه را به نحو چشمگیری افزایش می دادند و ضمناً این گونه افراد در اغلب موارد به لحاظ انجام کارهای نظامی نیز بسیار خوب می درخشیدند و لازم به ذکر است که به لحاظ آماری و نسبت به جمعیت این قشر، تعداد زیادی در این نقش حضور فعال داشتند.
نقش فرمانده کل قوا:
محوریترین نقش در قامت فرماندهی کل قوا، تبلور یافته بود که رزمندگان، فرماندهان و مردم با دلداگی و سربازی فداکارانه چشم به جایگاه امامت و مرجعیت داشتند، اشاره و درخواست ایشان برای شکست حصر آبادان» هدایت اصولی امام خمینی(ره) به عبارت خدا خرمشهر را آزاد کرد، یا چگونگی پایان جنگ را به یاد آورد.
جمع بندی نقش های راهبردی ت:
1) ایفای نقش در دادن جنبه دینی و تکلیف الهی به دفاع و ایدئولوژیک بودن آن؛
2) مقدس سازی و مقدس کردن دفاع؛
3) ایفای نقش در میزان تأثیر روحیه در عوامل آمادگی و توان رزم و حتی رساندن آن به بالاترین و وزین ترین عامل.
4) تأثیرگذاری در معنویت جنگ و انتقال معنویت از جبهه به جامعه.
5) ایفای نقش پیشتازی همچون سایر عرصه های انقلاب اسلامی.
6) اثبات و القاء اصل اسلامی علم توأم با عمل و عمل با شناخت و بصیرت.
7) استفاده از عرصه دفاع مقدس به حکم زدن و تجربه کردن بسیاری از نظرات فقهی و دینی به خصوص در زمینه های تربیتی و اخلاقی اجتماعی و حتی مدیریتی.
8) کنترل مسئولین و رزمندگان از گرفتاری در دام های کبر، غرور و. .
9) نشان دادن یک بعدی نبودن ت و توانمندی ت در حضور در عرصههای مختلف حتی مدیریت و فرماندهی یگان های عملیاتی.
حضور ت در جبهه، ارتقاء توان رزمی و مقابله با جنگ روانی دشمن:
حضور گسترده ون و علمای عظام در جبهه های جنگ مانند آیت ا. میرزا آقای تهرانی، آیت ا. مشکینی، آیت ا. شهید مدنی، آیت ا. صدرالدین حائری در جبهه های نبرد و طلاب و ون جوان که دوش به دوش سایر رزمندگان با دشمنان اسلام میجنگیدند. از طرفی جنگ روانی دشمنان اسلام را که ون را هدف قرار داده بودند خنثی میکرد، آنها تبلیغ می کردند که اگر جنگ و دفاع مقدس است چرا ون به جبهه نمیآیند و خود نمیجنگند» ولی مردم و رزمندگان میدیدند که ون گرانقدردر کنار آنها و سنگر های حق علیه باطل حضور دارند و از طرف دیگر موجب بالا رفتن روحیه و انگیزه سایر اقشار و رزمندگان و در نتیجه ارتقاء توان رزمی نیروهای مسلح و نیروهای مردمی می شدند.
یکی دیگر از ترفند های دشمن بمباران و موشک باران شهر های مرزی برای ایجاد وحشت در بین مردم غیور و مرز نشین جمهوری اسلامی، تخلیه شهر های مذکور و در نتیجه کاهش امکانات پشتیبانی از رزمندگان اسلام بود.
در این رابطه ائمه محترم جمعه از جمله مرحوم حجت الاسلام جمی امام جمعه محترم آبادان، حجت الاسلام نوری امام جمعه محترم خرمشهر، حجت الاسلام جزایری امام جمعه اهواز، آیت ا. شهید اشرفی اصفهانی امام جمعه محترم کرمانشاه و مرحوم حجت الاسلام عسگری امام جمعه محترم و رزمنده گیلانغرب با حضور دلیرانه خود در این شهر ها با برگزاری نماز جمعه و جماعت موجب حفظ جمعیت شهری و بالا بردن استقامت و روحیه ایثار و از خود گذشتگی در میان مردم شده و نقشه شوم دشمنان را نقش بر آب کردند.
مقام معظم رهبری(دامت برکاته) در شأن مقام آن عزیزان می فرمایند:چه سعادتمند وبلند اخترند شهدائی که در جوار رحمت الهی در کنار امام عارفان، خمینی کبیر، آرمیده اند».
تعداد شهدای ، بالغ بر 3417 نفر بوده است که 15/5 درصد کل ان کشور در همان زمان می باشد. از هر هزار نفر طلبه، چهل نفر به شهادت رسیده اند؛ حال آنکه طبق آمار، در بقیه اقشار از هر هزار نفر، چهار نفر شهید شده است.
*بیشترین شهید در سال 1365 در عملیات کربلای 4 و 5 بوده است*
درباره این سایت